Het prikkelbare darm syndroom (PDS) is een veel voorkomende maag-darm aandoening, men schat dat ongeveer 15 – 20% van de mensen PDS heeft. PDS geeft klachten als buikkrampen, een opgeblazen gevoel, diarree en obstipatie. Hoewel PDS meestal een chronische (langdurige) aandoening is, kunnen de symptomen erg wisselen. Een opleving van PDS klachten kan een paar uur tot een paar maanden aan één stuk duren. Wanneer je een opleving van je PDS hebt, zijn er een aantal dingen die je zelf kunt doen.
Wat veroorzaakt een opleving van PDS?
Een toename van de symptomen kan soms worden veroorzaakt door het eten van bepaald voedsel of door angst of stress. Maar ook als je al alle ‘juiste' dingen doet, kun je een opleving van je PDS klachten ervaren, zonder dat je een duidelijke oorzaak weet.
Er is niet één algemeen geneesmiddel voor PDS, maar er zijn wel dingen die je zelf kunt doen om de symptomen te verlichten en de kans op nieuwe aanvallen te verkleinen.
Wat is PDS?
Prikkelbare darm syndroom (PDS) staat ook bekend als spastische darm, IBS (irritable bowel syndrome) functionele buikpijn of spastisch colon. Het is een veel voorkomende maag-darmaandoening; 1 op de 7 mensen wereldwijd heeft PDS. Hoewel PDS op elke leeftijd kan voorkomen, beginnen bij de meeste mensen de symptomen tussen de 20 en 30 jaar. Het komt bijna twee keer zo vaak voor bij vrouwen dan bij mannen. Rond de 500.000 mensen heeft een zeer ernstige vorm van PDS waarbij grote beperkingen zijn in werk en privé leven.
Hoe wordt de diagnose PDS gesteld?
Een arts kan aan de hand van je symptomen vaststellen of je PDS hebt. Naast algemeen lichamelijk en eventueel aanvullend onderzoek gebruiken artsen hiervoor de zogenaamde Rome IV criteria. Bij PDS heb je in de afgelopen drie maanden ten minste één dag per week terugkerende buikpijn, en daarnaast twee of meer van de volgende symptomen:
veranderingen in de frequentie van de ontlasting; diarree en/of obstipatie
veranderingen in het uiterlijk van de ontlasting; deze is te dun en/of te vast/hard
toename van pijn of verlichting van pijn bij de stoelgang
Daarnaast kunnen een aantal bijkomende symptomen het vermoeden van PDS versterken: slijm bij de ontlasting, opgeblazen gevoel, opgezette buik, winderigheid, misselijkheid, brandend maagzuur, vermoeidheid, fibromyalgie.
Wil jij weten of je PDS hebt? Doe de gratis “Heb ik PDS test”
Sommige mensen hebben dagelijks last van PDS klachten, terwijl anderen lange perioden zonder klachten hebben. Een opleving of aanval van PDS betekent dat je een plotselinge toename van PDS symptomen ervaart over een periode van tijd.
Hoe voelt een aanval of opleving van PDS?
Een aanval of opleving van PDS kan klachten geven van:
buikpijn
zwelling of opgeblazen gevoel van de onderbuik
winderigheid (“scheetjes laten”) overmatig gasvorming
het gevoel dat de darmen niet leeg zijn na de stoelgang
diarree of verstopping
Sommige mensen ervaren ook een aantal minder vaak voorkomende symptomen, zoals: hoofdpijn, vermoeidheid, vaker moeten plassen, gevoelens van angst of depressie, pijn in spieren, rug of gewrichten.
De duur van een aanval of opleving van PDS is voor iedereen verschillend. Bij veel mensen duren de symptomen 2-4 dagen, waarna de symptomen minder hevig worden of helemaal verdwijnen. Andere mensen hebben de klachten in golven: de symptomen kunnen gedurende dagen of weken wisselen.
Verderop zal ik een aantal tips en technieken bespreken die PDS aanvallen onder controle kunnen houden en helpen de symptomen te verminderen of de duur ervan kunnen verkorten.
Wat veroorzaakt PDS?
Het is nog niet helemaal duidelijk wat de precieze oorzaak is van PDS. Verschillende studies hebben aangetoond dat de volgende factoren een rol kunnen spelen bij het ontstaan of verergeren van PDS:
stress: zowel kortstondige als langdurige stress, bijvoorbeeld door situaties op het werk of in het leven in het algemeen, kan darmproblemen verergeren
bepaalde voedingsmiddelen worden slecht verdragen door de darm en kunnen bij sommige mensen PDS klachten veroorzaken. Dit worden FODMAP's genoemd.
maagdarminfectie: vooral in ernstige gevallen is aangetoond dat darminfecties PDS symptomen kunnen uitlokken, men schat dat 25% van de mensen een maagdarm infectie heeft gehad voorafgaand aan het ontstaan van PDS
