In een recente gerandomiseerde gecontroleerde studie toonden Australische onderzoekers aan dat hypnotherapie een effectieve behandeling is voor het prikkelbare darmsyndroom. Het team van de Monash University in Melbourne, Australië, toonde aan dat hypnotherapie even effectief is als het lage FODMAP-dieet voor het verlichten van symptomen van PDS zoals een opgeblazen gevoel en buikpijn.
De bevindingen komen overeen met gegevens van andere klinische onderzoeken en ondersteunen de waarde van hypnotherapie voor de behandeling van PDS. De resultaten hebben gevolgen voor de klinische praktijk en de primaire zorg.
Wat is het Prikkelbare Darm Syndroom?
Prikkelbare darm syndroom (PDS), ook wel 'spastische darm' genoemd, is een functionele maag-darmstoornis. Veel voorkomende symptomen van PDS zijn een opgeblazen gevoel, buikpijn, kramp, en constipatie of diarree, en kunnen de kwaliteit van leven aanzienlijk beïnvloeden. De ROME IV criteria worden gebruikt om PDS te diagnosticeren.
Het prikkelbare darm syndroom is voor artsen een uitdaging om te behandelen, dit komt omdat er geen medicijnen die het prikkelbare darm kunnen genezen. Daarom is de behandeling gericht op het verlichten van de maag- en darmklachten. PDS verschilt van inflammatoire darmziekte (ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa) en andere aandoeningen die buikpijn veroorzaken doordat er geen structureel probleem is met de darm. Daarom wordt het een functionele maagdarmstoornis genoemd.
Artsen hebben een paar opties voor de behandeling van PDS. Het lage FODMAP-dieet dat de uitlokkers/triggers van het prikkelbare darmsyndroom (fermentable oligosacchariden, disachariden, monosachariden en polyolen) elimineert. Dit eliminatiedieet werd beschouwd als de 'gouden standaard' voor de behandeling van het prikkelbare darmsyndroom en is ontwikkeld door Dr. Sue Shepherd van de Monash University.
Medicatiebehandelingen voor PDS omvatten laxeermiddelen, krampstillers en antidepressiva. Echter, medicatie is aangetoond als minder effectief dan dieetinterventies.
PDS kan ook worden behandeld met darmgerichte hypnotherapie. Het is aangetoond dat hypnotherapie gezondheidsproblemen kan verhelpen en het welzijn kan verbeteren voor een aantal aandoeningen, waaronder symptomen van het prikkelbare darmsyndroom. Het wordt verondersteld in te werken op de hersen- en darmas en is in de klinische praktijk gebruikt om het prikkelbare darm syndroom te behandelen in het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Australië.(4)
De Australische studie
Dr. Simone Peters en haar team aan de Monash University vergeleken hypnotherapie met het low-FODMAP dieet voor prikkelbare darm syndroom. Ze veronderstelde dat de kwaliteit van leven en de symptomen van PDS in beide groepen zouden verbeteren. Er werd echter verwacht dat hypnotherapie een kleiner effect zou hebben op de behandeling van het prikkelbare darmsyndroom dan het dieet, omdat het een vorm van psychologische therapie is.
De resultaten waren verrassend. Hypnotherapie had hetzelfde effect als de dieetinterventie voor het verlichten van de maag- en darmklachten. In beide behandelingsgroepen verbeterde 70% van de patiënten de kwaliteit van leven en een reeks individuele symptomen van PDS zoals een opgeblazen gevoel, diarree, obstipatie en buikpijn.
De opzet was een gerandomiseerde gecontroleerde studie N=75 in Melbourne, Australië.
Hypnotherapie verminderde de symptomen van PDS bij 70% van de patiënten.
Vergeleken met het laag-FODMAP-dieet
Beide behandelingen hadden hetzelfde effect op de maag-darm klachten.
Studieontwerp
Dr. Peters en haar team voerden een gerandomiseerde gecontroleerde studie uit over een periode van 6 weken. 74 patiënten met een matig prikkelbaar darmsyndroom werden willekeurig toegewezen aan een van de drie behandelingsgroepen:
Groep I: Hypnotherapie: 25 patiënten kregen zes wekelijkse sessies van 1 uur door een getrainde hypnotherapeut. Audio-opnames van de hypnotherapie werden verstrekt, en de patiënten werden gevraagd om dagelijks naar hen te luisteren.
Groep II: Dieet: 24 patiënten volgden strikt het lage-FODMAP dieet, waarbij voedingsstoffen waarvan bekend is dat ze PDS veroorzaken zoals fermenteerbare oligosacchariden, disachariden, monosacchariden, polyolen, fructose en andere korte-keten koolhydraten die geassocieerd worden met malabsorptie, werden geëlimineerd. Een gediplomeerd diëtist zorgt voor instructie, en de naleving ervan wordt gecontroleerd door regelmatige telefoongesprekken.
Groep III: Beide: 25 patiënten kregen beide bovenstaande behandelingen.
Welke metingen werden er verricht
De onderzoekers namen zes punten van PDS -symptomen, gewaardeerd op een schaal van 100 punten. Deze werden door PDS -patiënten zelf gerapporteerd bij het begin van de studie, 6 weken later en 6 maanden follow-up. Deze 6 punten waren:
Buikpijn
Opleving van klachten
Winderigheid
Misselijkheid
Tevredenheid met de consistentie van de ontlasting
Algemene symptomen
Psychologische scores voor depressie en angst werden ook gemeten.
Resultaten van het onderzoek
Hypnotherapie verbeterde alle zes punten van PDS symptomen (buikpijn, opgeblazen gevoel, wind, misselijkheid, tevredenheid met de ontlasting, algemene symptomen). Dit effect was gelijk aan de verbetering van het low-FODMAP dieet. In beide groepen verbeterde 70% van de patiënten na 6 weken de algemene en individuele GI-symptomen. Dit voordeel werd zes maanden na de behandeling gehandhaafd.
De combinatie van een dieetbehandeling en hypnotherapie leverde de patiënten niet meer voordeel op dan individuele behandelingen. Dit was verrassend omdat men dacht dat de twee behandelingen via verschillende mechanismen werkten en men dus verwachtte dat de effecten elkaar zouden aanvullen.
De onderstaande grafiek toont deze bevindingen. Alle symptomen kunnen worden waargenomen om te verminderen vanaf het begin van het experiment (baseline) tot 6 weken en laag te blijven 6 maanden na de behandeling. Er werden geen verschillen aangetoond tussen de groepen. Dit blijkt uit de significante overlap tussen de grafieken.
De studie vond ook dat hypnotherapie gepaard ging met psychologische voordelen. Patiënten waren minder angstig en depressief in deze groep, maar niet in de laag-FODMAP groep.
Uitleg van de resultaten
De resultaten toonden aan dat hypnotherapie een effectieve behandeling is voor PDS. De studie toont ook aan dat dit effect klinisch significant is, gelijk aan dat van het lage FODMAP dieet.
De bevinding dat alle drie de groepen vergelijkbare resultaten opleverden is verrassend. Men verwachtte dat hypnotherapie minder gunstig zou zijn voor PDS-symptomen dan een dieet, omdat de behandelingswijze psychologisch is. De Australische onderzoekers stelden vier mogelijke redenen voor om deze bevindingen te verklaren:
Alle drie de behandelingen werkten door het placebo-effect, wat betekent dat de behandelingen alleen werkten door het geloof van de patiënt in hen. Dit is een mogelijkheid omdat er in deze studie geen placebo-controle beschikbaar was, hoewel het lage FODMAP-dieet eerder is vergeleken met een placebo.
Het voordeel van de behandeling werd beperkt door het plafond-effect, waarbij er een maximaal aandeel van PDS -patiënten is die reageren op de behandeling.
Beide behandelingen werken via hetzelfde mechanisme, ondanks verschillende manieren van binnenkomst.
De twee behandelingen hebben een negatief effect op elkaar, waardoor het effect van de gecombineerde behandeling wordt beperkt.
Hoe sterk is het bewijs?
Als een gerandomiseerde gecontroleerde studie - de 'gouden standaard' van bewijs in de geneeskunde - is het bewijs dat wordt gegenereerd door Dr. Peters' proef robuust. Er zijn redelijke maatregelen genomen door Dr. Peters en haar team om bronnen van vooringenomenheid te elimineren. Hoewel de studie relatief klein was met 74 patiënten en de periode van hypnose kort was bij zes weken, waren de gegevens statistisch gezien overtuigend. Toekomstige studies met grotere cohorten (groepen patiënten) kunnen de bevindingen bevestigen, maar de huidige resultaten moeten worden geaccepteerd.
Resultaten van gelijkaardige studies
De Australische studie consolideert bevindingen uit het Verenigd Koninkrijk die aantonen dat hypnotherapie effectief is. Onderzoek van de Manchester groep in het Verenigd Koninkrijk van 1000 patiënten vond dat 76% van de patiënten die behandeld werden met hypnotherapie de ernst van de symptomen met bijna de helft verbeterde
Verschillende andere studies hebben een vermindering van 25% tot 75% van de PDS -symptomen met darmgerichte hypnotherapie gerapporteerd Er is een groeiende hoeveelheid literatuur die hypnotherapie voor PDS ondersteunt.
Betekent dit dat wij PDS inbeelden of een stoornis van ons brein?
Het resultaat dat hypnotherapie bij PDS behandelt suggereert niet dat de stoornis een eenvoudige 'functionele' stoornis van de geest is. Het suggereert eerder dat PDS een biopsychosociale aandoening is waarbij de geest-lichaam verbinding een rol kan spelen bij het verminderen van de symptomen.
In feite toonde het onderzoek van Dr. Peters aan dat psychologische voordelen van hypnotherapie niet direct correleren met verbeteringen van PDS-symptomen. Dit impliceert dat hypnotherapie meer deed dan alleen de geest beïnvloeden; het oefende een fysiologisch effect uit op het GI-darmkanaal dat de symptomen van PDS verminderde.
Het mechanisme van de Hypnotherapie
De wetenschap van de darmgerichte hypnotherapie is relatief nieuw en het precieze mechanisme voor hoe deze therapie PDS zou kunnen verlichten is niet helemaal bekend. Er zijn echter verschillende theorieën over hoe het effect zou kunnen optreden. Hypnotherapie zou kunnen werken door:
Het verminderen van pijngevoeligheid in de darm
Vermindering van de fysiologische opwinding
Ontspannende gladde spieren in de darm
Toenemende motiliteit (de snelheid waarmee voedsel door de darm beweegt)
Het verlagen van de psychologische eigenschap van somatisatie (lichaamsgevoel-geconcentreerd leed)
Hoe kan deze studie u helpen?
Wanneer je last hebt van PDS, brengt dit onderzoek goed nieuws. Het toont aan dat hypnotherapie een krachtige behandeling is en dat het maag-darmsymptoom kan worden behandeld zonder dat het nodig is om te veranderen wat je eet. Een zes weken durende hypnotherapie verbetert de symptomen bij 70% van de patiënten, ongeacht hun hypnotische gevoeligheid. Voor patiënten die worstelen met dieetbehandelingen of weinig voordeel hebben gevonden, moet hypnotherapie als een klinisch effectief alternatief worden beschouwd.
Hypnotherapie (je Buik de baas ) of dieet - welke moet ik kiezen?
Het lage-FODMAP-dieet en de darmgerichte hypnotherapie zullen beide waarschijnlijk de PDS -symptomen bij de meeste patiënten verminderen. De keuze van de therapie dient te worden afgestemd op het budget, en de voedingsvoorkeuren. De toegang tot het programma met of zonder online ondersteuning. Bij het kiezen van een behandeling is het essentieel om eerst een arts te raadplegen om de PDS -diagnose te bevestigen.
Hieronder een samenvatting van de voor- en nadelen van elke behandeling:
Laag-FODMAP-dieet
Voordelen
Vermindert PDS -symptomen bij 70% van de patiënten
Regie, omdat de focus ligt op voeding en dieet.
Goed onderzocht
Nadelen
Voeding technisch ontoereikend. Studies hebben bij sommige patiënten een calciumtekort vastgesteld. Gebrek aan vezels is ook een punt van zorg.
Darmbacteriën (en het 'microbioom') kunnen negatief beïnvloed worden door het gebrek aan prebiotische effecten van FODMAP's.
Eetstoornissen kunnen ontstaan door obsessieve aandacht voor voedsel, zoals orthorexia nervosa.
Darmstoornissen Hypnotherapie
Voordelen
Hypnotherapie is uitzonderlijk veilig, heeft geen bijwerkingen en is 100% natuurlijk Vermindert PDS -symptomen bij 85% van de patiënten. Effectief ongeacht de hypnotische status van de patiënt.(5)
Bijkomende psychologische voordelen, waaronder het verbeteren van de bijbehorende angst en depressie.
Uitzonderlijk veilig.
Meeste verzekeraars hebben een gedeeltelijke vergoeding vanuit de aanvullende verzekering
Nadelen
Tijdsbesteding is vereist. (15 minuten per dag)
Waarin verschilt deze studie zich met het Je buik de Baas programma?
Het Je buik de Baas programma is gebaseerd op het onderzoek door prof. dr Wohrwell en dr. Mahony die aangetoond hebben dat de darmen en ons brein 12 weken nodig hebben om nieuw gevoel en gedrag aan te leren. Je buik de baas bestaat uit 12 weken darmgerichte hypnotherapie aangevuld met modules voeding, bewegen, mindfulness, ademhaling- en lichaamsgerichte oefeningen, tips, en cognitieve gedragstherapie